Hooggevoelig, hoogsensitief, non verbaal sterk, sensitief intelligent (deze laatste vind ik het mooiste!): het maakt niet uit wat voor een naam je ze geeft, maar het lijkt wel of ik deze kinderen steeds meer tegenkom op mijn werk en in het dagelijks leven. Kinderen die halverwege de schoolochtend zeggen: "Juf, ik voel mij niet zo lekker of juf ik ben misselijk, heb hoofdpijn, buikpijn..."

Kinderen die overprikkeld raken van alles wat er om hun heen gebeurd en daar op hun eigen manier op reageren. Zo is er een jongetje in mijn klas die regelmatig zijn capuchon over het hoofd trekt. Vroeger had ik daar iets van gezegd, nu begrijp ik dat hij een IK-ruimte voor zichzelf creëert. Een ruimte die hem helpt om de prikkels te verzachten. Ik kwam er achter dat ik dit zelf ook heel vaak doe, door bijvoorbeeld lekker weg te kruipen in mijn sjaal!

Na het bewust worden van mijn eigen hooggevoeligheid, ben ik ook anders les gaan geven:

  • Een duidelijke structuur in mijn klas en zo voorspelbaar mogelijk zijn (voor veel kinderen goed!)
  • De kinderen een plekje op te laten zoeken in de kring waar zij zich prettig voelen (dit is iets anders dan keten met je vrienden en dat weten mijn kleuterkids inmiddels heel goed)
  • Jezelf terugtrekken uit de kring, door elders in de klas aan een tafel te gaan zitten. Alleen aan de tafel waar je even alleen met jouw energie om je heen bent, werkt heel verfrissend. Na een tijdje schuiven ze als vanzelf weer bij en reken maar dat ze alles gevolgd hebben!
  • Eerder gaan eten en drinken dan de rest van de groep, met name drinken, omdat hun lijf daar om vraagt en de focus daar vandaan wordt gehaald, zodat er weer ruimte is om informatie beter op te nemen.
  • Na de ochtendkring, een paar minuutjes zonder jas buiten rennen. Natuurlijk ren ik even hard mee, zodat alles lekker geactiveerd wordt in die lijven en in die van mij! Klaar voor het volgende onderdeel van de dag.
  • En is de energie hoog, terwijl er een lage nodig is? Dan doen we spelenderwijs een paar ademhalingsoefeningen, waardoor we geaard, met een lage geconcentreerde energie, verder kunnen.

Het helpt echt! En dan laat ik de meervoudige intelligenties van Howard Gardner -ontwikkeld rond 1980- nog maar even buiten beschouwing, want ook daar kun je als leerkracht en ouder zoveel mee!

In deze drukke tijd (december) van feestvieren is de energie in de klas vaak hoog. Kinderen raken sneller overprikkeld en reageren daar allemaal op hun eigen manier op. De ene wordt druk en beweeglijk, de ander is graag veel op zichzelf en/of huilt veel en sommigen raken enorm gefrustreerd en overschreeuwen hun gevoeligheid.

Wat is het dan heerlijk om zoveel verhalen en liedjes omtrent de feestthema’s voor het grijpen te hebben. Tijdens de verhalen gaan er in de onderbouw duimen in de mond, zakken monden -nog- verder open en komen de knuffels vaker uit de tas.

Als ouder of leerkracht van een hooggevoelig kind herken je vast jouw/een kind in wat je zojuist hebt gelezen. Met een paar simpele tips, komen je kind en jij deze feestelijke dagen wellicht relaxter door.

En.. ben je leerkracht: delen van de onderstaande tips met ouders mag, graag zelfs! Bovendien zijn een aantal van- de onderstaande tips ook heel goed te vertalen naar het onderwijs:

  • Neem de tijd om de (school)dag af te ronden. Doe de dingen die jouw kind leuk vindt. Bijvoorbeeld:
    • het lezen van verhaaltje
    • doorpraten van de dag: wat ging er wat minder en wat was het leukste en wat voor een cijfer geef je de dag?
    • een heerlijke -kriebel- massage wat je kind helpt uit zijn/haar hoofd te komen en het lijf weer te voelen.
    • tekenen op elkaars rug
    • luisteren naar rustige muziek of een luisterverhaaltje
    • schrijven of tekenen in een dagboek
    • een warme douche en daarna ingesmeerd worden met een heerlijk geurende lotion
    • nog even knuffelen met het huisdier (als dat er is)
  • Zorg voor voldoende rust-/oplaadpunten op een dag. Ga bijvoorbeeld wandelen in de natuur, lees een boek, neem een korte douche of start een creatieve activiteit.
  • Blijf tijdens de momenten dat je kind overprikkeld is, zelf rustig en kalm.
  • Zorg voor een overzichtelijke dag- en weekplanning, zonder al te veel verrassingen, want die zijn er in deze feestmaand al genoeg.
  • Push niet teveel bij weerstand.

En het leuke is, dat je dan uiteindelijk weer terecht komt bij Gardner en zijn vormen van intelligentie: de manier waarop wij leren. Wat spreekt ons aan en wat raakt ons zijn dezelfde dingen die ons tot rust kunnen brengen, omdat wij bij onszelf uitkomen, onze kern wordt aangeraakt…


Meervoudige intelligentie is ontwikkeld rond 1980 door de Amerikaanse onderzoeker Howard Gardner.

Hij stelde vast dat iedereen talenten/intelligenties bezit, die los van elkaar staan en heel verschillend van niveau kunnen zijn. Een muzikaal talent oftewel een muzikaal intelligent mens hoeft bijvoorbeeld geen sportwonder te zijn. Iemand kan verbaal bijzonder sterk zijn, maar niet erg ruimtelijk ontwikkeld zijn. Zo kan iemand één, twee of zelfs vijf intelligenties bezitten. Je kan dus meervoudig intelligent zijn.

Howard Gardner begon met zeven intelligenties en inmiddels zijn er al negen, die allemaal even uniek zijn als je vingerafdruk. Dit zijn taalknap, rekenknap, beeldknap, beweegknap, muziekknap, natuurknap, samenknap, zelfknap en sinds kort filosofeerknap.

Wil jij wel eens weten bij welke intelligentie je wat goed kan of waar je dan van houdt? Klik hier voor een test met de eerste acht vormen van de negen intelligenties.